احادیث و ایات قرانی (۲۹ مهر ۹۴)

ادامه روشهای مواجهه با ظلم از منظر قرآن

یکی از اقسام ظلم؛ظلم و ستم بر انسانها بخاطر دین و عقاید انها میباشد.مخصوصا کسانی که در محیط یا جامعه ای قرار گرفته اند که دین آنها با اکثریت یا با حاکمین متفاوت است.

یکی از روشهای برخورد با این گونه ظالمین که در قران بیان شده واگر توسط خداپرستان و بخاطر رضای خدا انجام شود،

مورد تایید و ثواب خداهم قرار گفته ،هجرت است.

در سوره نحل آیه 41 اینگونه آمده است:

وَالَّذِینَ هَاجَرُواْ فِی اللّهِ مِن بَعْدِ مَا ظُلِمُواْ لَنُبَوِّئَنَّهُمْ فِی الدُّنْیَا حَسَنَةً وَلَأَجْرُ الآخِرَةِ أَکْبَرُ لَوْ کَانُواْ یَعْلَمُونَ ﴿۴۱﴾

فولادوند: و کسانى که پس از ستمدیدگى در راه خدا هجرت کرده‏ اند در این دنیا جاى نیکویى به آنان مى‏دهیم و اگر بدانند قطعا پاداش آخرت بزرگتر خواهد بود

مکارم: آنها که مورد ستم واقع شدند سپس برای خدا هجرت کردند در این دنیا جایگاه (و مقام) خوبی به آنها می‏دهیم و پاداش آخرت، اگر بدانند، از آنهم بزرگتر است.

الَّذِینَ صَبَرُواْ وَعَلَى رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ ﴿۴۲﴾

فولادوند: همانان که صبر نمودند و بر پروردگارشان توکل مى ‏کنند

در ایات مختلف قران نیز به برکات و اثرات هجرت و کناره گیری از جامعه کافر اشاره شده است.از جمله در داستان اصحاب کهف کناره گیری انها از قوم،زمینه ساز جلب رحمت خدا و گشایش در کار معرفی شده است:

هَؤُلَاء قَوْمُنَا اتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّوْلَا یَأْتُونَ عَلَیْهِم بِسُلْطَانٍ بَیِّنٍ فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ کَذِبًا ﴿۱۵﴾

مکارم: این قوم ما هستند که معبودهایی جز خدا انتخاب کرده ‏اند؛ چرا دلیل آشکاری (بر این کار) نمی آورند؟! و چه کسی ظالمتر است از آن کس که بر خدا دروغ ببندد؟!

وَإِذِ اعْتَزَلْتُمُوهُمْ وَمَا یَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ فَأْوُوا إِلَى الْکَهْفِ یَنشُرْ لَکُمْ رَبُّکُم مِّن رَّحمته ویُهَیِّئْ لَکُم مِّنْ أَمْرِکُم مِّرْفَقًا ﴿۱۶﴾

فولادوند: و چون از آنها و از آنچه که جز خدا مى ‏پرستند کناره گرفتید پس به غار پناه جویید تا پروردگارتان از رحمت‏ خود بر شما بگستراند و براى شما در کارتان گشایشى فراهم سازد.لینک

اسلام آوردن مرد یهودى‏

2255. مقتل الحسین علیه السلام، خوارزمى: هنگامى که سر حسین علیه السلام را به شام مى‏بردند، شب بر آنان در آمد. آنان، بر مردى یهودى فرود آمدند و چون شراب نوشیدند و مست شدند، گفتند: سر حسین، نزد ماست.

او به آنان گفت: آن را به من، نشان بدهید.

آنان، سر را در صندوقى به او نشان دادند که از آن تا آسمان، نور بر مى‏خاست. یهودى به شگفت آمد و از آنان خواست که آن را به او امانت دهند. آنان نیز آن را امانت دادند. یهودى، هنگامى که سر را به آن حال دید، به آن گفت: شفاعت مرا نزد جدّت بکن.

خدا، سر را به زبان در آورد و گفت: «شفاعت من، فقط براى معتقدان به دین محمّد صلى الله علیه و آله است و تو محمّدى نیستى».

یهودى، نزدیکانش را گِرد آورد و سپس سر را گرفت و در تشتى نهاد و گلاب بر آن ریخت و کافور و مُشک و عنبر بر آن نهاد. آن گاه به فرزندان و نزدیکانش گفت: این، سر فرزند دختر محمّد صلى الله علیه و آله است. سپس گفت: آه که جدّت محمّد را نیافتم تا به دست او اسلام بیاورم! و آه که تو را زنده نیافتم تا به دست تو مسلمان شوم و برایت بجنگم! اگر اکنون مسلمان شوم، روز قیامت، شفاعتم را مى‏کنى؟

خدا، سر را به سخن در آورد و آن، با زبانى شیوا گفت: «اگر اسلام بیاورى، من شفیع تو خواهم بود». این را سه بار گفت و خاموش شد. مرد یهودى و نزدیکانش، مسلمان شدند. 

 محمدى رى شهرى، محمد، دانشنامه امام حسین علیه السلام بر پایه قرآن، حدیث و تاریخ/ترجمه، 14جلد، دار الحدیث - قم، چاپ: دوم، 1388. ؛ ج‏8 ؛ ص93

دل پاک باشه ، کافی است

نکته : آن کسی که تو را خلق کرده است، اگر فقط دل پاک کافی بود،که فقط می‌گفت: «آمنوا».

اینکه کنار «آمنوا» گفته: 

«آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحات»،

 یعنی هم دلت پاک باشد، هم کارت درست باشد.

.اگر تخمه کدو را بشکنی و مغزش را بکاری سبزنمی‌شود. پوستش را هم بکاری سبز نمی‌شود. مغز و پوست باید با هم باشد. 

 هم دل، هم عمل!

 دل پاک عمل صالح.. 

مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی

به نام خدا

مبحث چهل و هفتم از آیات مرتبط با روابط اجتماعی ما (انفاق)

آیا به افراد سائل نباید کمک کرد؟

یکی دیگر از مواردی که در قرآن،بخشش به سائلین را هم مدنظر داشته و منحصر به مستحقان وفقرا نکرده،گوشت قربانی در مراسم حج است.

آیه 36 سوره حج چنین میفرماید:

فَکُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ کَذَلِکَ سَخَّرْنَاهَا لَکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ ﴿۳۶﴾

خرمشاهی:از آن بخورید، و به فقیر غیر سائل و سائل نیز بخورانید، بدین‏سان آنها را براى شما رام کرده‏ ایم، باشد که سپاس بگزارید

در تفسیر المیزان ،در ذیل این آیه چنین آمده است:

"و کلمه (قانع ) به معناى فقیرى است که به هر چه به او بدهند قناعت مى کند، چه سؤال هم بکند یا نکند. و (معتر) فقیرى است که براى سؤال نزد تو آمده باشد."

موارد و آیات فوق نشان دهنده این است که خداوندهم کمک و بخشش به مستمندان و فقرا ومستحق ها را توصیه کرده و هم کمک به افراد سائل را.

لذا در هنگام مراجعه به افراد سائل (درصورتیکه به کاذب بودن او یا عدم نیاز او اطمینان نداریم)موظف به تحقیق و اطمینان از مستحق بودن او نیستیم.بلکه سائل بودن او ،راه کمک به وی را گشوده است.لینک

بخشی از مقاله دکتر حجت اله جودکی درباره نامستند بودن 

ماجرای طفلان مسلم 

یکی از وقایع مشهور که در مراسم مربوط به عاشورا نقل می شود، ماجرای طفلان مسلم بن عقیل13 است که به عنوان نمونه یی از موضوع مورد بحث، بررسی می شود؛ نخستین خبر در مورد «طفلان مسلم بن عقیل» حدوداً 230 سال بعد از واقعه کربلا نوشته شد. 

تا قبل از مجلسی (قرن دوازدهم هجری) کلیه اخبار در مورد طفلان مسلم شفاهاً توسط طبری با 230 سال فاصله، شیخ صدوق حدود 300 سال فاصله و خوارزمی حدود 500 سال فاصله با اختلاف در انساب دو طفل، زمان اسارت آنها و شرح ماجرا نقل شده است.

ابو مخنف متوفای 157 هجری که جامع ترین و موثق ترین «مقتل الحسین» را ارائه داده، هیچ گونه اشاره یی به داستان دو طفل ندارد.24 

ابو الفرج اصفهانی متوفای سال 413 هجری که اسامی شهدای طالبیان را تا سال 313 در کتاب «مقاتل الطالبیین» جمع آوری کرده، از دو طفل به هیچ وجه سخنی نمی گوید.25 

شیخ مفید متوفای سال 413 هجری در کتاب «الارشاد»26، ابن نما متوفای سال 645 هجری در کتاب «مثیر الاحزان» 27 و سید بن طاووس متوفای سال 664 هجری در کتاب «مقتل الحسین علیه السلام او اللهوف فی قتل الطفوف» 28 که هر سه کتاب از مقاتل مشهور هستند، در مورد اسارت و قتل طفلان اشاره یی ندارند.

آنچنان که خوارزمی در «مقتل الحسین» آورده، دو طفل نمی توانند فرزند «جعفر طیار» باشند29، چرا که جعفر طیار در سال 7 هجری در جنگ «موته» شهید شده است و در سال 61 هجری نمی تواند دو طفل از او در کوفه یا کربلا باشند، زیرا حداقل سن آنها 54 سال می شود. 

طبری دو طفل را فرزند «عبدالله بن جعفر طیار» ذکر کرده است. از عبدالله بن جعفر سه پسر به نام های «عون بن عبدالله جعفر»، « محمد بن عبدالله جعفر» و «عبدالله جعفر» در کربلا شهید شدند و دو پسر به نام های «ابوبکر بن عبدالله جعفر» و «عون بن عبدالله جعفر» (عون اصغر) در واقعه «حره» شهید شدند.30 شیخ صدوق دو طفل را فرزندان «مسلم بن عقیل» می نامد.

از مسلم دو پسر به نام های «محمد بن مسلم بن عقیل» و «عبدالله بن مسلم بن عقیل» در کربلا شهید شدند.31 

داستان دو طفل در گزارش شیخ صدوق و بعد خوارزمی بیشتر به سناریویی می ماند که نویسندگان آن با فراغ بال و طیب خاطر آن را به شکل غم انگیزی خلق کرده اند. این گزارش فاقد وجاهت تاریخی است، زیرا فقط قاتل مستقیم دو طفل با آن دو عداوت دارد و بقیه افراد از عبیدالله بن زیاد گرفته تا زندانبان آنها و... همگی به نوعی با آن دو همدردی می کنند که این مساله با روانشناسی حاکم بر جامعه آن روزگار در تضاد است.

براساس این داستان اکثریت قریب به اتفاق جامعه آن روزگار طرفدار پیامبر و عترت او هستند و خدا را ناظر بر اعمال خود می بینند و حاضر نیستند حتی به طمع مال فراوان آخرت خود را تباه کنند. تا آن اندازه که شخص عبیدالله بن زیاد هم این ستم را بر دو طفل بر نمی تابد. 

این مساله نشان می دهد گزارش نویسان صرفاً می خواسته اند مظلومیت دو طفل را برجسته کنند تا بدین وسیله بر تاثر شیعیان بیفزایند و اشک بیشتری از ایشان بگیرند. استفاده ابزاری از مسائل و حوادث تاریخی در کوتاه مدت می تواند موجب تحریک احساسات عوام شود، اما در درازمدت و بعد از روشن شدن ماهیت آن، به ویژه آنهایی که از این شیوه بهره برده اند، به ضد خود تبدیل می شود.

شایان ذکر است داستان دو طفل به قدری با خرافه آمیخته شده که بسیاری از مورخان به آن توجه نکرده و شخصی همچون شیخ عباس قمی را هم قانع نکرده است، به رغم اینکه شیخ عباس اخباری مسلک است و به طور طبیعی به استقبال بسیاری از منقولات تاریخی می رود زیرا شیخ با صراحت بیان می دارد این داستان با این ابعاد و کیفیت از نظر من بعید به نظر می رسد و من فقط به احترام شیخ صدوق آن را نقل کردم.32 کاش شیخ صدوق هم قبل از نقل این اخبار در آنها می اندیشید و از جاودانه ساختن خرافات پرهیز می کرد.

الحسین والقرآن‏، مؤلّف: محمد جواد مغنیه‏، ناشر: دارالثّقافه‏، محل نشر: بیروت‏، تعداد صفحات: 152

کتاب یاد شده، بدون فصل بندى است؛ اما مطالب آن، ذیل شانزده عنوان تنظیم شده‏اند که عبارتند از: اساس اختلاف بین شیعه و سنى، شهادت به ایمان و یقین، فرمان‏بردارى از خدا انگیزه و اساس مقاومت و مسالمت از دیدگاه اهل بیت، علل قیام و انگیزه‏هاى اختلاف، حرم امام حسین علیه السلام انگیزه هدایت و تذکار جهانیان، قهرمان تاریخى همواره با ضعفا و بینوایان، شمه‏اى از کتاب رابطه تصوف و تشیع، کربلا و فلسطین و جنوب لبنان، اصحاب حسین علیه السلام، پرتوى از نور حسین، سرهاى شهیدان، نبوت و امامت، اى فرزند بتول، چه کسانى حسین را به شهادت رساندند، معقول و نامعقول، شهید پسر شهید و قلب و بذر.